Navigasyon - Buda Dalış Merkezi - Bursa Dalış Akademisi

Navigasyon

Navigasyon

Elbette ki navigasyon tekniğini bilen ve hatasız uygulayan balıkadam mutlaka dalışa başladığı yerden çıkar. Ancak bu tekniği bilmek ve uygulamak, yürürlükteki yönetmelik gereği  2 yıldız balıkadam seviyesinde alınabilen bir kurs ile mümkündür. Bir yıldız balıkadam seviyesinde tüm donanımlarını uygun şekilde monte ve monte ederek,  aynı donanımı sualtında uygun şekilde kullanabilen balıkadamlar giderek artan tecrübelerine bu bilgi ve beceriyi de dahil ederek, su üzerinde yaptıkları dalış planını daha efektif olarak uygulama imkanı bulurlar. Navigasyon  bilgi ve becerisine sahip balıkadamlar, hele birkaç navigasyon sonunda başarılı da olmuşlarsa, inanılmaz bir özgüven sağlarlar. Sağlanan bu özgüvenin  de balıkadam için daha güvenli bir dalış anlamına geldiği gibi, daha az hava tüketimi sonucu sualtında daha uzun süre kalabilmek anlamına geldiği de açıktır.

Sualtı navigasyonunda amaç  tanımlanmış bir noktayı bulabilmektir. Bu anlamda dalınan noktayı tanımlarsak gene aynı noktadan çıkmamız da mümkün olmaktadır.

Navigasyon bulunduğu yeri bilme ve gideceği yönü tayin etme tekniklerinin genel adıdır. Bu Sualtında yapılabildiği gibi karada ve havada da uygulanabilen tekniklerdir. Sualtı navigasyonu uygulaması karada ve havada yapılandan birtakım farklılıklar gösterse de, özünde aynı kuralları içerir. Bu sebeple de navigasyon eğitimi sırasında, kursiyerlerin sualtı denemelerinden önce karada özellikle pusulalı navigasyon çalışmaları önerilir.

Genel anlamda sualtı navigasyonu 2 türlü yapılabilen bir beceridir.

1 - Tabii navigasyon

2 - Pusulalı navigasyon

Tabii navigasyon tamamen sualtındaki tabii referanslar kullanılarak yapılır. Pusulalı navigasyon tekniği gereği bir pusula kullanılarak ama mutlaka tabii referansların da yardımıyla yapılabilir. Bu anlamda pusulalı navigasyonun tek başına, tabii referanslar kullanılmadan yapılması pek mümkün olmadığı gibi, özel durumlar dışında uygun da değildir. Bu özel durumlardan bir örnek olarak, görüş mesafesi oldukça küçük bir suda, tabii referans olarak değerlendirebilecek bir çok obje veya durumun, balıkadam tarafından görülemeyeceği nedeniyle sadece pusula kullanarak navigasyonu tamamlaması verilebilir.

Tabii navigasyon uygulaması sualtındaki tabii referanslar kullanılarak yapılır. Navigasyonda değerlendirilebilecek referensları gözden geçirecek olur isek;

- Işık : Güneş veya Ay Işığı tabii referans olarak kullanılabilir. Dalışınız süresinde Güneş veya Ay yön değiştirecek kadar fazla hareket etmez. Güneş veya ay ışığının geldiği yönü suya girmeden önce bilirseniz, dalınız sırasında tabii referans olarak kullanmanız mümkün olur.

- Tabii veya suni yapılar : Güzergah üzerinde bulunabilecek kaya, kayalık, sünger, batık, bitki takip edilerek nerede olduğunuza karar verebilirsiniz.

- Derinlik : Derinliğin azalması kıyıya yaklaşıyor olduğunuzun belirtisi olabilir. Diğer tabii refranslarla da destekleyerek bu doneyi kullanabilirsiniz.

- Kum profili : Sualtında özellikle kıyıya yakın bölgede kum dalgalanmaları kıyı boyunca uzanır. Kesit alındığında dalgalanmaların bir üçgen kesite sahip olduğu bellidir. Üçgenin kısa kenarı her zaman kıyı tarafında kalır.

- Bazı bitki ve hayvan türlerinin özellikleri :  tabii referans olarak alınabilir. Midyelerin ağızları açık deniz tarafındadır. Aynı şekilde tüplü kurt yelpazeleri veya ahtapot yuvalarının giriş ağzı açık deniz tarafındadır. Bazı bitki ve yosun türleri kıyıya paralel konuşlanır. Bu tür bitki ve hayvan özellikleri kullanılabilir tabii referanslardır.

- Dalgalar : Kıyıya yaklaştıkça dalgaların şiddeti artar. Dalga sesi ve etkisi de tabii referanstır.

- Karadan gelen sesler : Kıyıya yakın bölgede karasal sesler artar. Bir şantiye sesi, karayolunda yol alan bir araç sesi, araçların korna sesleri… Bu seslerin hangi yönden  geldiğini bilmeniz mümkün değildir ancak kıyıya yaklaştıkça şiddetleri artacağından kıyının bulunduğu yönü tahmin edebilirsiniz.

- Derinlik bir tabii navigasyon verisidir. Her zaman olmasa da derinliğin azalması kıyıya yaklaşıyor olduğunuzu belirtebilir.

Tabii referansların bir veya ikisini kullanarak, başarılı bir navigasyon yapmanız mümkün olmaz. Olabildiğince fazla sayıda tabii referansı kullanmanız, navigasyonun başarısı için şarttır. Ayrıca gidilen güzergah üzerinden tekrar geri dönülecek ise, balıkadam zaman zaman bacak arasından geriye bakarak dönüşte göreceği yapılanma hakkında fikir edinebilir. Bazı kayaların ön görünüşü ile arkadan görünüşü oldukça farklı olduğundan balıkadamı yanıltabilir.

Genel anlamda, ister pusulalı ister tabii navigasyon olsun uygulamada mesafe ölçme tekniklerinden birisine de ihtiyacınız olacaktır. Mesafe ölçümü kabaca yapılabildiği gibi oldukça hassas olarak da yapılabilir. Mesafe ölçme tekniklerinden birisinin seçimi tamamen size kalmış bir konudur. Mesafe ölçme tekniklerine göz atacak olursak;

1-     Zaman taksimi

2-     Hava taksimi
3-     Palet çevrimi
4-     Kol boyu sayısı
5-     Ölçülü ip kulanımı

Zaman taksimi : Güzergah kollarından birisini belli bir sürede aşıp, güzergahın diğer koluna geçerek güzergahın tamamını katetme  esasına dayanır. Mesela üçgen bir güzergahın her kolunu 15 dakika sürede aşarak başlangıç noktasına dönebilirsiniz. Çok hassas olarak uygulamak zordur. Dalış sırasındaki süratinizin sabit kalması gerekir.

Hava taksimi : Tüpünüzdeki havanın belli bölümlerini güzergahın belli kollarında yüzmeniz sırasında kullanarak parkuru tamamlama esasına dayanır. Mesela tüpünüzdeki havanın 50 barlık bir bölümünü rezerv olarak ayırıp geriye kalan tüp basıncının 1/3 ünü her bir kolu katederken kullanarak üçgen bir güzergah uygulaması yapabilirsiniz. Bu uygulama sırasında derinliğinizi sabit olarak korumalısınız. Değilse başarı ile uygulanamaz.

Palet çevrimi : Palet çevrimleri sayılarak mesafenin ölçülmesi mümkündür. Paletinizden birisinin üst konumda başlayıp, tekrar aynı konuma gelmesi bir palet çevrimi kabul edilir. Mesafeler 20 palet çevrimi, 30 palet çevrimi gibi tanımlanabilir. Bu yöntemde her iki bacağınızla ayrı ayrı yaptığınız palet vuruşlarının biri birine eşit olması mutlaka gerekir.

Kol boyu sayısı : Dipte kullanılan bir yöntemdir. Kollarınızı emekler şekilde kullanarak mesafe ölçülmesi anlamına gelir. Gergin şekilde öne doğru atılan bir kolun, zemini tutarak bacaklarımıza doğru gergin hale gelene kadar katettiği yol bir kol boyu olarak adlandırılır. Kol boylarını sayarak mesafe 5 kol boyu veya 10 kol boyu şeklinde belirtilir. Oldukça hassa bir yöntemdir ancak orta suda uygulanamaz.

Ölçülü ip kullanımı : Katedilen mesafenin uzunluğu belli bir ip vasıtasıyla ölçülmesi esasına dayanır. En hassas yöntem olarak karşımıza çıkar.

Mesafe ölçme teknikleri kullanılarak bir engel aşılabilir, güzergah uygulamalarında, güzergah kollarının uzunluğu ölçülerek bir diğer kola geçiş noktası bulunabilir.

 

PusulaPusula kullanarak yapılan navigasyonda pusula iğnesinin her zaman kuzeyi göstermesi değerlendirilir. Bu anlamda manyetik yapıdaki pusula iğnesinin etrafta olabilecek metal kütlelerden etkilenebileceğini de göz ardı etmemek gerekir. Böyle bir durumda pusulanın etkilenmeyeceği bir mesafeden, mesafe ölçme tekniklerinden birisini kullanarak rotadan çıkıp, manyetik kütle tamamen geçildikten sonra tekrar rotaya dönmelidir.

 

Pusula kullanarak yapılacak bir sualtı navigasyonu uygulamasında bir sualtı pusulasına ihtiyacınız olacağı açıktır. Bu pusulanın bazı özelliklere sahip olması da işinizi kolaylaştırıp konfor sağlayacaktır. Bu özelliklere göz atalım :

 

- Pusula iğnesi/kadranı bir sıvı içerisinde bulunmalıdır. Bu konum iğne/kadran hareketini yavaşlatarak kolay okuma sağladığı gibi pusula gövdesinin basınç mukavemetini de artırır.

- Pusula gövdesi belli bir açı ile eğik olarak tutulduğunda dahi iğne/kadran pusula gövdesi içerisinde hareket edebilmelidir.

- Pusula içerisi fosforlu bir yapıda olursa bu gece kullanımında oldukça büyük bir kolaylık sağlar.

- Pusula üzerinde indeks tırnakları, üzerinde açıların yer aldığı döner taksimat bileziği ve referans çizgisi olmalıdır. Bu özellikler sualtında çok büyük konfor sağlar.

 

Sualtında kullanılan pusulalar yapısı itibariyle iki türde olabilir.

 

1-      Direkt okumalı pusulalar

2-     Endirekt okumalı pusulalar

Direkt okumalı pusulalar kullanım sırasında ekranından, üstten okunarak kullanılır. Endirekt okumalı pusulalarda ise kullanım sırasında endirekt okumalı pusulaların gövde yanlarında yer alan açı penceresinden okuma gerçekleştirilir.

 

Sualtı pusulaları bileğe takılan tipte olabildiği gibi konsol üzerinde yer alan tipte de olabilir. Her ikisinin de yapıları aynıdır. Pusulayı kullanırken, pusula gövdesini kıpırdatmadan tutarak hedef açıya kilitlenmek gerekir. Bunun için kolunuza saat seklinde pusulayı takıp, pusula olan elinizle gergin olarak öne uzattığınız diğer kolunuzda dirsek boşluğunu sıkıca tutmak gerekir. Pusula olmayan kolunuzun referans çizgisi doğrultusunda öne doğru gergin tutulması gerekir. Eğer konsolda mevcut pusulayı kullanmak isterseniz bu kez her iki elinizle pusulayı tutup her iki kolunuzu da gergin bir pozisyonda tutarak hedefe yönelmelisiniz. Pusula kullanırken pusula ekranının ortasından düşey doğrultuda bir aks varmış gibi davranmak gerekir. Navigasyon sırasında herhangi bir nedenle pusula iğnesi indeks tırnakları arasından çıkarsa, hiç zaman kaybetmeden durmalı ve bu düşey aks üzerinde yavaşça iğne tırnaklar arasında kalacak şekilde, tüm vücudumuzla birlikte dönülmelidir.

 

Pusula üzerindeki referans çizgisi vücut ekseni paralelliğini muhafaza ederek  kullanılır. Referans çizgisi gidilen yönü gösteren ve pusula üzerinde yer alan bir çizgidir.

 

Hedefe gitmek için :

-         Pusulanızı kullanım pozisyonunda tutarak hedefin gösterdiği açı okunur.
-         Pusulanızın üzerindeki taksimat bileziği üzerinde hedefin gösterdiği açı bulunarak referans çizgisi ile çakıştırılır.
-         Pusulanın konumu muhafaza edilerek çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterecek şekilde iğne indeks tırnakları arasına alınır.
-         İğne indeks tırnakları arasında kalacak şekilde hedefe doğru ilerlenir.


Belli bir açıya gitmek için : .

-         Pusulanızın üzerindeki taksimat bileziği üzerinde gidilecek  açı bulunarak referans çizgisi ile çakıştırılır.
-         Pusulanın konumu muhafaza edilerek çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterecek şekilde iğne indeks tırnakları arasına alınır.
-         İğne indeks tırnakları arasında kalacak şekilde ilerlenir.


180 derece geri dönüş için : .

-         Geri dönüş noktasına “hedefe gidiş yöntemi” veya “belli bir açıya gidiş” yöntemi kullanılarak gelinir. Dönüş noktasına gelindiğinde iğne çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterir konumdadır.
-         Pusulanın konumu muhafaza edilerek iğne tek tırnak kuzeyi, çift tırnak güneyi gösterir konuma alınır.
-         Pusulanın kendi etrafında dönülerek çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterir şekilde, iğne indeks tırnakları arasına alınır.
-         Pusula iğnesi indeks tırnakları arasında kalacak şekilde ilerlenir. Dönüş tamamlanmış olur.


Rotanızdan belli bir açı ile sağa dönmek :

-         Dönüş noktasına “hedefe gidiş yöntemi” veya “belli bir açıya gidiş” yöntemi kullanılarak gelinir. Dönüş noktasına gelindiğinde iğne çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterir konumdadır.
-         Pusula üzerinde gidiş açısı okunur.
-         Gidiş açısına dönüş açısı ilave edilir, bulunan açı taksimat bileziği üzerinde bulunur ve referans çizgisi ile çakıştırılır.
-         Pusulanın kendi etrafında dönülerek çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterir şekilde, iğne indeks tırnakları arasına alınır.
-         Pusula iğnesi indeks tırnakları arasında kalacak şekilde ilerlenir. Dönüş tamamlanmış olur.

 

Rotanızdan belli bir açı ile sola dönmek :

-         Dönüş noktasına “hedefe gidiş yöntemi” veya “belli bir açıya gidiş” yöntemi kullanılarak gelinir. Dönüş noktasına gelindiğinde iğne çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterir konumdadır.
-         Pusula üzerinde gidiş açısı okunur.
-         Gidiş açısından dönüş açısı çıkarılarak , bulunan açı taksimat bileziği üzerinde bulunur ve referans çizgisi ile çakıştırılır.
-         Pusulanın kendi etrafında dönülerek çift tırnak kuzeyi, tek tırnak güneyi gösterir şekilde, iğne indeks tırnakları arasına alınır.
-         Pusula iğnesi indeks tırnakları arasında kalacak şekilde ilerlenir. Dönüş tamamlanmış olur.

 

Dönüş açısı üçgen güzergahlarda 120 derece. dörtgen güzergahlarda ise 90 derecedir. Güzergah uygulamalarının tamamında dönüş açıları, dış açılardır ve güzergahın dış açıları toplamı her zaman 360 derece olmalıdır.

 

Doğal navigasyonda 90 derecelik dönüşler için dönüş noktasında baş 90 derec sağa döndürülür ve baş sabit kalacak şekilde vücut döndürülerek, dönüş tamamlanır.

 

Rota üzerinde yer alan bir engelin sağından ve solundan geçilerek, engel aşılır ve daha sonra tekrar rotaya dönülerek ilerlenir. Bunun için mesafe ölçme tekniklerinden birisi yardımıyla uzaklaşılan kısım ve engel boyunca katedilen kısım ölçülür. Daha sonra rotaya paralel durumda ( gidiş açısı hedef açı ile aynı olarak ) engel aşılır. Engelin tamamen aşılmasından sonra uzaklaşma mesafesi kadar bir mesafe ile hedef açıya tekrar dönülür.

 

Pusulayı kullanım sırasında yatay ve vücut ekseni ile referans çizgisi çakışacak şekilde tutarak ilerlemek navigasyonun başarı şansını artıran bir durumdur. Esasen navigasyonun başarısı tamamen pusulanın sabit tutulması esasına dayanır. Bu sabit tutuş navigasyonun başlangıcından itibaren, navigasyon sonuna kadar pusula tutar konumu muhafaza ederek gerçekleşir. Pusula zaman zaman okunarak kullanılamaz. Her pozisyon değiştiğinde hedeften az veya çok uzaklaşılır.

 

İyi dalışlar…

Yazan : Mehmet Avadan

Paylaş:

Başlangıç Seviyesi Dalıcı Kursu

Başlangıç Seviyesi Dalıcı Kursu

Detay

Online Akademik Eğitim - Tüm Yıl Geçerli

Online Akademik Eğitim - Tüm Yıl Geçerli

Detay