Eğer ki; en iyi tasarruf ve ekonomik güvenlik için tavsiyesi "Her kazancından bir parça tasarruf ayır" ise, en iyi dalış tavsiyesi de; "Güvenlik becerileriniz için her dalışta zaman ayırın" olmalıdır.
Sertifikasyon tamalandıktan sonra, çoğu dalıcı hava paylaşımı gibi güvenlik ve acil becerilerini nerdeyse yapmıyor.
Sonuçta final sınavından sonra kim ders çalışıp, ödev yapar dimi? Dip zamanı yada hava ile hava atan kimdir? Sende değil, ben değil... Ancak dalışlarımızı daha güvenilir hale getirmek için zaman kazandıran ve hava tüketimimizi azaltacak 7 yol keşfettim. Hepsi birbirinden iyi ve kimsenin dikkat etmediği 7 yol.
Dalış eşinizle birlikte hazırlandınız. Genel kontrolleri tamamlandınız. Tam dalış eşiniz paletlerini giyiyor ona destek olmak için onu tuttunuz, tüp vanasının açık olmadığını bir daha kontrol edin.
Bu sistem herşeyi bir kez daha güvenliğe alır ve ikinizi de korur. Ama bitti mi? hayır... Basınç göstergesini izleyerek, regülatörden hava akışı sağlayın ve emin olun.
Bu süreç ikinizinde tüp kapalıyken suya girme ihtimalini kesinlikle ortadan kaldırır.
#2: Bilgi Sistemlerini 2 kez kontrol edin
Belli deneyime ulaşan dalıcılar göstergelerini çok sık kontrol etmemeye başlıyorlar. Havanın az kalması yada tamamen bitmesi ise acil çıkışların en büyük sebebidir.
Eğer bakımları düzenli yapılıyorsa, regülatörler çok nadiren problem çıkartırlar. Ancak dalış derinliği arttıkça ya da sualtı akıntıları sertleştikçe hava tüketimimiz giderek artar ve bunun bazen farkına içinde bulunun şartlara bağlı olarak bunu farkına varamayabiliriz.
O zaman yapmamız gereken tek şey daha sık bilgi sistemlerini kontrol etmek olacak. Peki bunu devamlı kendimize nasıl hatırlatacağız? Dalış eşinizle her göz göze geldiğinizde bilgi sistemlerinizi kontrol etmek konusunda anlaşın. Bu aranızda bir tür parola olsun. Böylece otomatikman her göz temasında kontrol şifresi ile daha sık bilgi sistemlerinizi kontrol edebileceksiniz.
Bunun bedeli ise sadece 1 yada 2 saniyedir.
Önce havanızı sonra derinliğinizi ve dalış bilgisayarınızdan süreyi ve azot emilimini kontrol etmeyi alışkanlık haline getirin.
#3: Kontrollü Yükselin
Kontrollü yükselme becerisi bir çok dalıcının başlarda yaşadığı sorunlardan biridir. Hepimizin bildiği gibi güvenli yükseliş hızımız 9mt/dk'dır.
Neden önemli; bir çok dalıcı yükselmeye başlamadan önce nötr yüzerlilik sağlamaz. Pozitif yüzerlilikle yükselmeye başlıyorlar ve yüzerliliği devamlı revize etmediklerinde de bazen çok hava tahliye edip negatif yüzerlilik durumuna düşüyorlar.
Peki bunun yerine ne yapmak lazım?
Yükselmeye başlamadan önce durun.Yükselmeye başlamak için gerekli zamana yada havaya ulaştığınızda dalış eşinizle daha da yaklaşın ve bilgi sistemlerinizi kontrol edin. Nötr yüzerliliğinizi ayarlayın. Kameranızı, ışıklarınızı sabitleyin, her hangi bir yere takılmadıklarından emin olun.
Çıkış hızınızı takip edin ve tabiki dalış eşinizinkini de. Yükselmeye başladığınız andan itibaren hem siz hemde dalış eşiniz, dalış bilgisayarınızdan çıkış hızınızı hem kendiniz hem de dalış eşiniz için izleyin. Eğer ikinizden biri hızlanırsa denge yeleğinden yada paletin ucundan nazikçe çekip dalış eşinizi uyarın. Aynı şeyi dalış eşinizde sizin için yapmalıdır. İki çift gözün yükseliş hızını takip ettiği bir dalıştan daha güvenli ne olabilir ki?
10 metrede durun. Boyle kanuna göre basınç oranın en fazla değişti 0-10 metre hattına girmeden önce durun ve nötr yüzerliliğinizi tekrar dengeleyin. Bu bölgede diğer dalıcıları ve yüzeydeki tekneleri daha rahat gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca 10 metrede bu ayarlama ve gözlemleri yapacak kadar duraklamak, ekstradan bir güvenlik beklemesi kazanabilirsiniz. Canınızı sıkmaz, ekstra güvenlik katar. Ok, biraz zaman alıyor ama buna değer.
Peki nasıl yavaşça yükseleceğiz.
Nötr ol. Yükselmeye başlamadan önce nötr yüzerliğinizi ayarlamalısınız.
Palet vur. Nötr yüzerlilikten yükselişi palet vuruşu ile başlatmalısınız, denge yeleğinize hava ilave ederek değil.
Gösgergeleri izle. Yükseliş esnasında mutlaka dalış bilgisayarınızı gözünün önünde tutun ve talimatlarını izleyin, diğer elinizle de yüzerliliğini kontrol altında tutun.
Vaktinde boşaltın. Yükselme ile birlikte denge yeleğinin içindeki hava boyle kanunu gereği genleşmeye başlayacak. Genleşen havayı zamanında tahliye edin.
Odaklanın. Paletleriniz var ve artık son anlarda onları kullanarak yükselin. Bu son derece güvenlidir. Yüzeye ulaşınca tam pozitif yüzerliliği sağlayın.
Dalış eşine bak. Yüzeye ulaştığınızda dalış eşinizle yüzünüz bir birinize dönük olsun. Böylece birlikte bir birinizin arkasını da göre bilir ve 360 derecelik bir görüşe sahip olabilirsiniz.
#4: Hava Paylaşımı
Güvenlik beklemesi yaparken, boşa vakit öldürmek? Neden dalış eşinizle hava paylaşımı pratiği yapmıyorsunuz ki?
5 metrede 3 dakikalık güvenlik bekleme süresini boşa harcayacağınıza dalış eşinizle yüzeyden anlaşıp sırayla hava paylaşımı yapın.
Böylece verimli bir güvenlik beklemesi gerçekleştirir, beceri tekrarı yapmış olursunuz.
Hava paylaşımını nasıl yapacağız?
1. Adım: Arkadaşınıza havanızın az olduğunuzu ve hava paylaşmak istediğinizi bildirin.
2. Adım: Arkadaşınız size doğru hareket eder ve ekipman yapılandırmasına bağlı olarak birincil veya ikincil bir hava kaynağı sunar.
3. Adım: Önerilen hava kaynağınızı ağzınıza doğruca koyun, temizleyin ve normalde nefes almaya başlayın.
4. Adım: Eşinizin arkadaşını kolundan veya bc kayışından tutarak fiziksel temas kurun; böylece ayrılmayın ve parmağınızı ağızdan çekin. Böylece hep bir arada kalırsınız.
Yanlız bir kaç önerim var;
-
Dalış eşinizin alternatif hava kaynaklarını dalış öncesinde gözden geçirin.
-
Hava paylaşamı esnasında yüzerliliğinizi takip edin.
-
Dalış liderini bu çalışmanız hakkında mutlaka dalış öncesinde bilgilendirin. Aksi takdirde acil bir durum düşünebilir ve gerçekten yardıma ihtiyacı olabilecek birine karşı dikkatini dağıtabilir.
-
Tek regülatör ile soluma teknikleri konusunda daha dikkatli olun. Eğer bu konuda şüpheleriniz varsa önce karada çalışın. Gerekiyorsa dalış profesyonelinizden yardım isteyin.
#5: 5 metreden yüzerek acil çıkış
Genelde en az uygulanan beceri tekrarıdır. Hatta bir çok eğitmen becerinin tehlikeli olabileceğinden korktukları için uygulamaya teşvik etmekte isteksizdir.
Ancak gerçekten havanız kesildiğinde bu pratiği yapmaktansa, 5 mt emniyet beklemesinen sonra kontrollü şartlarda ara ara bunun pratiğini yapmak en güvenli olacaktır.
Dikkali olun. Regülatörünüz ağzınızda olsun, yüzerlilik ve çıkış hızınızı kontrol altında tutun. Aslında normal çıkıştan hiç bir farklı bulunmamaktadır. Zaten amaç gerçek bir durumda bu soğukkanlılığı korumayı sağlayacak refleksi canlı tutmaktır.
Daha fazla güvenlik için mutlaka dalış eşinizle birlikte hareket ediniz. İlk dalışta o sizin çıkış hızınızı takip ederken bir sonraki dalışta da o uygular siz onu takip edersiniz.
Yüzerek acil çıkış nasıl yapılır?
1. Adım: Regülatörünüzü ağzınızda tutun. Nefes almak yerine yavaşça "Ahhh" bir ses çıkararak nefes verin.
2. Adım: Yükseliş hızınız normal olsun. Dakika da 9 metre hızla, 5 metreden yüzeye ulaşmak için 30 saniyeniz var. Aslında cigerlerinizde hava vardır ve güvenli çıkış hızı ile yüzeye ulaşmak için bahsettiğimiz şekilde nefes vererek yükselmeniz için yeterli olacaktır. Ama yetmedi diyelim ki, sorun değil. Pratiği durdurun, normal çıkışa devam edin.
Not: Bu acil durum yüzerlilikli çıkışı değildir. Acil yüzerlilikli çıkışta, ağırlıkları tahliye etmeyi ve olabildiğince çabuk yükselmeyi içerir.
Bu beceriyi çalışmak için dalış çıkış noktanızdan 15 metre uzakta yüzeye çıkın. Yolun yarısına arkadaşınızı çekin sonraki yolun geri kalanında da o sizi çeksin. Çıkış noktanızdan bir kaç metre uzağına kadar bu aktiviteyi devam ettirin. 15 metre beceri tekrarı için yeterli bir mesafedir. Unutmayın amacınız pratik yapmak, kendizi yorgun hissettirmek değil. Eğer tekneye giderken bir akıntı varsa akıntıya karşı savaşmayın, unutmayın amacınız pratik yapmak.
Ancak bu beceriyi yapmadan önce tekne personelinize ve eğitmeninize bilgi verin ki, acil bir durum olduğunu düşünmesinler.
Yorgun dalgıç nasıl çekilir?
1. Adım: Her iki dalıcı da yüzeye gelip, denge yeleklerini şişirir. İkinizde sakin ve güvende hissetmesi lazım beceri çalışmak için. Gerçek bir durumda ise yorgun dalgıç genellikle endişeli bir dalgıçtır.
2. Adım: Yorgun dalıcı sırt üstü yatar ve bacaklarını tam dik bir şekilde uzatır.
3. Adım: Yorgun dalıcının arkasına doğru geçilir.
4. Adım: Kolunuzu yorgun dalıcının koltuk altından geçirerek onu çenesinden yakalayın.
5. Adım: Yorgun arkadaşınızı tekmelemekten kaçınarak kısa palet vuruşları ile onu çekin.
Yorgun dalıcıyı çekmek için uygulayabileceğiniz 3 farklı çekme yöntemi daha var, bunları da deneyebilirsiniz. Farklı yöntemler, farklı durumlarda daha iyi çalışır.
#7: Ağırlık Çıkartma
Yüzeyde pozitif yüzerliliklerini sağlamakta zorlanan dalıcıların bir çoğu ağırlıklarını atmayı unuturlar.
Ağırlıklarınızı her zaman için rahatlıkla çıkartabileceğinizi düşünürsünüz, çünkü zaten her dalıştan sonra bunu yapıyorsunuz. Ancak sakin ve güvenlik altında ağırlıkları tahliye etmek ile, acil durumlarda hızlı bir şekilde tahliye etmek arasında fark vardır.
Arayıp düşünmeden ağırlık sisteminin kemerinin ucunu yada entegre ağırlık sisteminin acil tahliye tokasını bulabilir misiniz? Bunları zorlanmadan ve hiç bir yere takılmadan hızlıca çıkarabilir misiniz?
Pratik yapmak için dalış teknesinin platformunda yada merdivenlerinde uygulayın. Bir elinizle merdiveni yada platformu tutarken diğer elinizle ağırlık kemerine yada entegre ağırlığınızı çıkartın. Tek hamlede bulup, tek hamlede çıkartmaya çalışın.
Geleneksel ağırlık kemeri sistemini kullanırken, kemerin toka olmayan ucundan tutmaya özen gösterin ki ağırlıklar kayıp düşmesin.
Ağırlıklar nasıl çıkartılır?
Bir dalışın sonunda ağırlık kemerini acil tahliye çıkartma pratiği yaparken, dalış eşinizden ağırlıkları sizden alması için destek alın.
1. Adım: Ağırlık kemerinin ucunu bulun veya entegre ağırlıkların acil tahliye tokalarını bulun (entegrede ikisini birden).
2. Adım: Ağırlık kemerinin tokasını açın veya entegre sistemde acil tahliye toklarını açın/çekin.
3. Adım: Ağırlıkları çekip çıkartın ve vücudunuzdan uzaklaştırın, böylece palet veya bacağınıza takılı dalış bıçağınız gibi aksesuarla takılmaz. Vücudunuzdan açıkta bırakın.(Dalış eşiniz alsın)
Son söz
Elbetteki bu becerilerin belli periyodlarla tekrarlayarak, dalış becerilerinizi güncel tutabilirsiniz. Güvenli ve sakin şartlarda bu becerileri tekrar etmek, gerçek durumlarda çok daha efektif ve sorunsuz bir şekilde eylemleri tamamlamanızı sağlar.
Güvenli, keyifli dalışlar.
Mavi ile kalın.
Yazı: Scuba Diving Magazine
Çeviri ve Düzenleme: Bursa Dalış Akademisi
